Báo cáo tại Hội nghị cho thấy, trên địa bàn Thành phố hiện có 455 chợ, bao gồm các chợ từ hạng 1 đến hạng 3. Các chợ truyền thống đảm nhận khoảng 40% nhu cầu mua sắm của người dân các quận nội thành; ở khu vực ngoại thành là khoảng 70%, góp phần tích cực phục vụ các nhu cầu mua sắm, tiêu dùng của người dân.
Song do nhiều nguyên nhân, một số chợ xuống cấp không bảo đảm vệ sinh môi trường, an toàn vệ sinh thực phẩm, phòng cháy, chữa cháy, an ninh trật tự, văn minh đô thị... Trong khi đó, hệ thống chợ dân sinh tại một số huyện còn thiếu, chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân, dẫn đến việc các tụ điểm chợ cóc phát triển.
Trước thực trạng trên, từ đầu năm đến hết tháng 3/2024, Sở Công Thương Hà Nội và UBND các quận, huyện, thị xã đã đẩy mạnh cải tạo, nâng cấp xây mới hệ thống chợ truyền thống. Trong đó, hoàn thành đầu tư xây dựng, đi vào hoạt động 4 chợ mới, gồm: Phú Đô (quận Nam Từ Liêm), Đồng Tâm (quận Hai Bà Trưng), chợ Trung tâm thị trấn Trạm Trôi (huyện Hoài Đức), chợ Châu Long (quận Ba Đình). Về cải tạo, nâng cấp chợ, đến hết tháng 10/2024, các quận, huyện, thị xã đã hoàn thành cải tạo 19/38 chợ.
Phó Chủ tịch UBND Thành phố Nguyễn Mạnh Quyền chủ trì Hội nghị
Đối với các điểm kinh doanh tự phát trái phép, đến nay, các quận, huyện, thị xã cùng các lực lượng chức năng đã giải tỏa 176/213 tụ điểm kinh doanh tự phát trái phép. Hiện, còn tồn tại 37 tụ điểm kinh doanh tự phát trái phép trên địa bàn các quận Nam Từ Liêm, Cầu Giấy, Hà Đông, Bắc Từ Liêm, Đống Đa, cần phải giải tỏa trong thời gian tới.
Theo Sở Công Thương, dự kiến đến hết năm 2024, Thành phố sẽ hoàn thành xây mới thêm 4 chợ (đạt 8/21 chợ); hoàn thành cải tạo thêm 7 chợ. Đến hết năm 2025, dự kiến sẽ hoàn thành xây thêm 2 chợ mới trên địa bàn các quận Bắc Từ Liêm và Nam Từ Liêm; đồng thời, hoàn thành cải tạo thêm 10 chợ.
Thực tiễn cho thấy, việc cải tạo, nâng cấp hệ thống chợ trên địa bàn đã mang lại việc làm, thu nhập cho nhiều người lao động. Hoạt động kinh doanh của các chợ đã góp phần tăng mức lưu chuyển hàng hóa, tăng thu cho ngân sách địa bàn, thuận tiện cho việc mua bán đáp ứng nhu cầu của dân cư, nhất là các vùng ngoại thành.
Theo Kế hoạch số 110/KH-UBND được UBND Thành phố ban hành ngày 8/4/2024, thực hiện chỉ tiêu về đầu tư, cải tạo chợ trên địa bàn Thành phố giai đoạn 2024 - 2025 trong Chương trình số 03-CTr/TU của Thành ủy với tổng số 38 chợ, trong đó có 17 dự án chợ xây mới và 21 chợ cải tạo, sửa chữa.
Tuy nhiên, công tác đầu tư xây dựng, cải tạo hệ thống chợ trên địa bàn chưa được quan tâm một cách đầy đủ nên việc đầu tư, cải tạo, sửa chữa theo kế hoạch của Thành phố ban hành giai đoạn 2021 - 2025 và hằng năm chưa đảm bảo đúng tiến độ đề ra. Một số quận, huyện chưa quan tâm đầu tư cải tạo nên chưa đáp ứng được hạ tầng thương mại theo tiêu chí quy định, khó khăn cho việc công nhận tiêu chí hạ tầng thương mại.
Một số chợ trên địa bàn, nhất là khu vực ngoại thành họp chợ theo phiên, quy mô nhỏ, manh mún, có doanh thu rất thấp, chỉ đủ bù đắp chi phí vệ sinh môi trường của chợ và một phần chi phí quản lý, không đủ cho các khoản khấu hao và phục vụ sửa chữa, nâng cấp, cải tạo, nên rất khó thu hút doanh nghiệp đầu tư cải tạo theo hướng xã hội hóa nguồn vốn. Cơ chế, chính sách hỗ trợ đầu tư, nhất là tiền thuê đất còn hạn chế, chưa khuyến khích để các nhà đầu tư mạnh dạn đầu tư theo kêu gọi của Thành phố.
Chủ tịch UBND huyện Đan Phượng Nguyễn Văn Đức phát biểu tại Hội nghị
Tại Hội nghị, đại diện lãnh đạo các quận, huyện chia sẻ, một số chợ không phải là tài sản công (đất do UBND phường sở hữu nhưng tài sản trên đất là do doanh nghiệp trúng thầu đầu tư) dẫn đến khó khăn trong việc giải quyết thủ tục giao đất, cho thuê đất của các chợ sau chuyển đổi, khó áp dụng theo Nghị định số 167/2017/NĐ-CP.
Nhiều địa phương không có quỹ đất hoặc chưa xác định được vị trí đất cụ thể đầu tư xây dựng chợ đảm bảo yêu cầu về quy hoạch xây dựng, kế hoạch sử dụng đất để đề xuất đưa vào Danh mục dự án có sử dụng đất trình UBND thành phố phê duyệt làm căn cứ kêu gọi đầu tư…
Tiếp thu các kiến nghị của các đại biểu, phát biểu kết luận Hội nghị, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền giao Sở Công Thương rà soát, phân tích các nội dung về quản lý chợ, phân hạng, giá dịch vụ, an toàn thực phẩm, phòng cháy, chữa cháy… chưa đạt; xây dựng kế hoạch khắc phục 100% các tồn tại; sớm cập nhật, bám sát Luật Thủ đô để xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ các quận, huyện khó khăn phát triển các chợ.
Liên quan đến 37 tụ điểm kinh doanh trái phép, Phó Chủ tịch UBND Thành phố đề nghị các địa phương rà soát, xây dựng kế hoạch, lộ trình xóa bỏ dứt điểm các điểm này, hoàn thành chậm nhất trong năm 2025.
Người tiêu dùng có thói quen mua sắm tại chợ truyền thống
Về xây dựng 20 chợ mới và cải tạo 37 chợ, đề nghị các quận, huyện khuyến khích xã hội hóa, nếu không thực hiện được thì bố trí cân đối trong ngân sách.
Phó Chủ tịch UBND Thành phố cũng đề nghị, các quận, huyện cần yêu cầu người dân, các hộ kinh doanh đưa hàng vào chợ phải cam kết bảo đảm an toàn thực phẩm, rõ nguồn gốc xuất xứ, hướng tới mua sắm không sử dụng tiền mặt.
Phó Chủ tịch UBND Thành phố giao quận Hoàng Mai phối hợp với Sở Công Thương cùng các ngành liên quan xây dựng phát triển chợ cá Hoàng Mai thành một chợ đầu mối hải sản lớn của Thành phố theo mô hình thu hút tất cả các loại hải sản tươi sống nước mặn, nước ngọt từ khắp các tỉnh, thành phố trên cả nước và nhập khẩu; kết nối với ngành du lịch thiết kế các tour, tuyến để du khách trong, ngoài nước có thể tham quan các loại hải sản tươi sống, đồng thời được thưởng thức ẩm thực hải sản tại chỗ.
Về chợ Đồng Xuân, Phó Chủ tịch UBND Thành phố đề nghị quận Hoàn Kiếm nghiên cứu đưa các đặc sản vùng, miền, sản phẩm OCOP của Thành phố và các tỉnh, thành phố trên cả nước vào chợ phục vụ khách du lịch, tham quan chuỗi khu phố cổ, chợ truyền thống trên địa bàn Thành phố.